SPAC คืออะไร ทำไมเป็นข่าวขึ้นมาช่วงนี้ แล้วน่าสนใจลงทุนหรือเปล่า ?
บังเอิญมีคนถามเกี่ยวกับ SPAC ขึ้นมาบวกกับมันกำลังดังเป็นข่าวในต่างประเทศอยู่ตอนนี้ ผมก็เลยคิดว่าน่าจะทำวีดิโออธิบาย SPAC ซะหน่อยเผื่อคนฟังเราเวลาได้ยินคนพูดถึงจะได้รู้ว่าเค้าคุยอะไรกัน
SPAC นี่คืออะไร
SPAC ย่อมาจาก Special-purpose acquisition company ครับ บริษัทแบบนี้ตามชื่อเลยคือตั้งขึ้นมาเพื่อทำการ acquisition อย่างเดียว ไม่มีการดำเนินธุรกิจใดๆ บางทีจะได้ยินเค้าเรียกว่าเป็น shell company เพราะมันมีแต่เปลือกเอาไว้ควบรวมกิจการอื่นอย่างเดียว
ขั้นตอนของ SPAC มันจะมีสองตอน ขั้นแรกเค้าจะจดบริษัท SPAC นี่เข้ามาในตลาดหลักทรัพย์ออกหุ้นระดมทุนจากนักลงทุนเข้ามารวบรวมเงินสดเตรียมสำหรับซื้อบริษัทอื่น นักลงทุนที่เข้ามาซื้อตอนแรกนี่ปกติก็จะได้หุ้นแล้วก็ได้ warrant เผื่อลงทุนเพิ่ม ส่วนคนสปอนเซอร์หรือคนที่เป็นคนบริหาร SPAC ก็จะมีหน้าที่ไปหาเป้าหมายในการควบรวมกิจการให้ได้ภายใน 2 ปีไม่งั้นก็คือ SPAC ก็จะต้องปิดไปคืนเงินให้ผู้ถือหุ้น สิ่งที่คนสปอนเซอร์จะได้คือเค้าจะได้สัดส่วนความเป็นเจ้าของใน SPAC ถ้าหาเป้าหมายได้ โดยปกติเข้าใจทั่วไปคือได้ 20%
ขั้นที่สองคือตอนหาเป้าหมายได้แล้วและทำการรวมกิจการ ขั้นนี้เค้าก็จะเรียกวา de-SPAC พอหาเป้าหมายได้และผู้ถือหุ้นโหวตเห็นชอบแล้ว บริษัท SPAC ก็ซื้อเป้าหมายนั้น บริษัทเป้าหมายนั้นก็จะกลายเป็นบริษัทที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์
แล้วเกิดอะไรขึ้นทำไมดังตอนนี้
ช่วงปี 2020 ที่ผ่านมา SPAC ระดมทุนได้เยอะมาก โตขึ้น 462% เทียบกับปี 2019 ปีนี้ 2021 มาถึงเดือนเมษายนนี้จำนวนที่ระดมทุนก็เยอะกว่า 2020 ทั้งปีแล้ว จากความนิยมที่เยอะขึ้นมากนี้ก็เลยเป็นที่มาว่าทำไมเป็นข่าวจัง
เข้าใจว่ามาจากหลายปัจจัยรวมกัน ไม่กี่ปีมานี้มันมีการเปลี่ยนกฎในการโหวตตอนที่คนบริหารเจอบริษัทที่เป็นเป้าหมาย แต่ก่อนเวลาโหวตคือเห็นด้วยกับไม่เห็นด้วยมันจะผูกกับการขายหุ้นคืน ถ้าไม่เห็นด้วยปุ๊บก็คือเท่ากับจะขายหุ้นคืนเลย แต่ปัจจุบันคนสามารถโหวตแยกได้ว่าไม่เห็นด้วยแต่ยังไม่ขายหุ้นคืนก็ได้ หรือบอกเห็นด้วยแต่จะขายหุ้นคืนก็ได้ โดยรวมมันทำให้ SPAC ทำขั้นตอน de-SPAC ได้สำเร็จเยอะขึ้น บวกกับว่าช่วงที่ผ่านมามีการเพิ่มเงินในระบบเศรษฐกิจทำให้มีเงินเหลือล้น คนพร้อมจะลงทุนในสินทรัพย์เสี่ยงๆเยอะขึ้น ส่วนมุมของคนที่เป็นคนสปอนเซอร์ SPAC ก็ต้องยินดีอยู่แล้วเพราะทำแล้วได้เงินนี่
ทำไมบริษัทที่เป็นเป้าหมายถึงเลือกเข้าตลาดผ่าน SPAC แทนที่จะ IPO ปกติ
เข้าใจว่าเรื่องหลักคือทำได้ง่ายกว่า คือถ้า IPO เองมันต้องมีขั้นตอนมีกระบวนการและข้อจำกัดมากมายเช่นข้อจำกัดว่าห้ามมีหนี้เยอะเกินอะไรงี้ การทำผ่าน SPAC ซึ่งตัวมันเองอยู่ในตลาดอยู่แล้วก็จะลัดขั้นตอนพวกนี้ได้
สำหรับเจ้าของเดิม การขายหุ้นกับ SPAC ก็อาจจะได้ราคาที่ชัดเจนกว่า เพราะคุยตกลงกันกับผู้บริหาร SPAC โดยตรง ไม่ต้องลุ้นเหมือนเวลาทำ IPO ที่ราคาขึ้นอยู่กับความนิยมของคนจำนวนมาก ออกมาบางทีขายไม่หมด
อีกอย่างนึงที่ได้ยินคือในฐานะที่เป็นบริษัทที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ SPAC เค้าอยู่ภายใต้ Private Securities Litigation Reform Act ซึ่งอนุญาตให้เค้าสามารถพูด Forward-looking statement ได้โดยไม่มีคนมาฟ้องร้อง
แล้วเราควรลงทุนใน SPAC หรือเปล่า
เอาจริงๆก็ไม่ค่อยเกี่ยวกับเรานะ เพราะไม่มีในไทยอยู่แล้วนี่ แต่เข้าใจว่ามีบางคนลงทุนในหุ้นต่างประเทศเหมือนกัน ส่วนตัวผมฟังแล้วรู้สึกว่าไม่ได้เรื่องนะ โดยรวมน่าจะห่วยด้วยเหตุผลดังนี้
- ตอนซื้อ SPAC นี่เรายังไม่รู้เลยนะว่ามันจะไปซื้อบริษัทเป้าหมายคือบริษัทอะไร ถึงแม้จะบอกนโยบายคร่าวๆว่าเป้าหมายจะประมาณไหน แต่มันก็สุ่มสุดๆ
- บริษัทที่เป็น private ที่ดีและต้องการเงินทุนอยากเข้าตลาดหุ้นยังไงมันก็มีจำนวนจำกัด ในขณะที่จำนวน SPAC เพิ่มขึ้นอย่างบ้าเลือด ก็แปลว่ากำลังมี SPAC จำนวนมากขึ้นเยอะมากวิ่งหาโอกาสที่มีจำกัด
- Conflict of interest ของคนสปอนเซอร์ เค้าได้รายได้จากการปิดดีลด้วย แล้วยิ่งระยะเวลาใกล้ครบ 2 ปีผมเชื่อว่าเค้าก็จะยิ่งรู้สึกกดดันต้องหาดีลให้ได้ พอสภาพเป็นแบบนี้เค้าก็มีแนวโน้มจะยอมเลือกบริษัทเป้าหมายที่ห่วยหรือไม่งั้นก็ยอมซื้อในราคาที่แพง
ความเห็นอื่นๆ
อย่างนึงที่ผมรู้สึกหลังจากฟังเรื่อง SPAC คือมันทำให้สงสัยว่าตลาดหุ้นตอนนี้กำลังอยู่ในโหมดโลภหรือเปล่า ถ้าตลาดเริ่มอยู่ในโหมดโลภก็อาจจะเป็นสัญญาณว่าเราต้องระวังมากขึ้นหรือเปล่า
กับความเห็นอีกอย่างคือเรื่องที่บริษัทเป้าหมายที่สนใจจะเข้าตลาดผ่าน SPAC สนใจเพราะสามารถพูด Forward-looking statement ได้ ปลอดภัยไม่โดนฟ้องแน่นอน ผมคิดว่าไม่น่าจะจริงนะ คิดว่าเป็นความเข้าใจผิด เพราะปกติแล้วตามกฎบริษัทที่อยู่ในตลาดหุ้นไม่สามารถพูดไม่ตรงกับความจริงหรือไม่สามารถไม่เปิดเผยข้อมูลสำคัญได้ เช่นสมมติบริษัทมีการประมาณการณ์ยอดขายกับกำไรในอนาคตไว้ อันนึงเลิศมากไว้ป่าวประกาศ ส่วนอีกอันคือของจริงที่ผู้บริหารคิดจริงๆ การเปิดเผยกับนักลงทุนเฉพาะอันที่คิดว่าดีคือผิดชัวร์นะ เพราะถือว่าเป็นการให้ข้อมูลที่รู้และตั้งใจให้เข้าใจผิดได้
ฟังแล้วเป็นยังไงบ้าง Comment ได้เลยนะครับ
หากชอบเนื้อหา อย่าลืมกด Like & Share และ Follow เราในช่องทางต่างๆ ได้ตามนี้ 🙂
ติดตามพวกเราได้บน Facebook https://www.facebook.com/smartstockinvestment/
หรือทาง YouTube https://www.youtube.com/channel/UCXXwuZIQdWiS1OIzy0uP1fg
ตอนนี้เรามีคอร์ส Workshop ออนไลน์แล้วด้วยนะ
https://www.adisonc.com/
หรือ ทดลองเรียนฟรี
