สงครามรัสเซีย-ยูเครน มีผลกระทบยังไงกับเศรษฐกิจบ้าง ?

มีคนถามเรื่องสงครามเพิ่มเติมว่ามันจะมีผลกระทบต่อเศรษฐกิจขนาดไหน ซึ่งก็เป็นคำถามที่ดีนะ เอาจริงๆผมก็ไม่ทราบเหมือนกันก็เลยลองไปหาข้อมูลมาครับ

อย่างแรกที่ผมไปดูคือ GDP ของรัสเซียกับยูเครนดูว่าเศรษฐกิจสองประเทศนี้ใหญ่ขนาดไหนเมื่อเทียบกับทั้งโลก เท่าที่เห็นก็เหมือนไม่ได้ใหญ่นะ รัสเซียขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับที่ 12 ของโลก ซึ่งก็ดูเหมือนใหญ่อยู่ ส่วนยูเครนนี่อันดับที่ 57 เล็กกว่าไทยอีกครับ ไทยยังอันดับที่ 25

เมื่อดูในรายละเอียดก็เห็นว่าจริงๆสองประเทศนี้รวมกันก็ไม่ได้เป็นสาระสำคัญมากนัก สัดส่วนของ GDP สองประเทศนี้รวมกัน 1817.17 Bn เทียบกับทั้งโลก 91,980 Bn คิดเป็นแค่ 1.98% เท่านั้นเอง ดังนั้นหมายความว่าในเชิงความเสียหายเศรษฐกิจโดยรวมอาจจะไม่วงกว้างเท่าไหร่ คงไม่ใช่แบบ domino effect เหมือนตอน US Subprime หรืออะไรแบบนั้น

แล้วรัสเซียกับยูเครนมีอะไรโดดเด่นหรือเปล่า เท่าที่เข้าใจคือมีความโดดเด่นในสินค้าบางด้าน ซึ่งก็จะมีผลกระทบกับประเทศที่มันเกี่ยวข้องเป็นคู่ค้าหรือพึ่งพาสินค้าพวกนี้
รัสเซีย
• เป็นประเทศที่ส่งออกสินค้าเรื่องพลังงานเยอะมาก พวกน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ ซึ่งจริงๆก็สอดคล้องกับข่าวที่ได้ยินและก็สิ่งที่เราเห็นหุ้นในรัสเซียส่วนใหญ่อยู่ในธุรกิจพวกนี้ซะเยอะ
• จากข้อมูลของเวป IEA เข้าใจว่ารัสเซียเป็นผู้ผลิตน้ำมันใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลก รองจากอเมริกาและซาอุดิอาราเบีย แต่เป็นประเทศที่ส่งออกน้ำมันเยอะที่สุดในโลก ถ้านับเฉพาะน้ำมันดิบจะเป็นอันดับสองรองจากซาอุดิอาราเบีย
• การส่งออกน้ำมันที่ว่า 60% ไปที่ยุโรป จีนอีก 20% แล้วก็ประเทศอื่นๆคือที่เหลือ
• ส่วนก๊าซธรรมชาติที่บอกยุโรปและอังกฤษพึ่งพารัสเซียก็ดูเหมือนจะจริง เพราะอุปทานของก๊าซธรรมชาติที่ใช้อยู่มาจากรัสเซีย 32% (ในปี 2021)

• แล้วในเวลานี้ดูเหมือนสต็อกของก๊าซธรรมชาติในยุโรปจะต่ำกว่าปกติด้วยนะ ปัจจุบันสต็อกมีต่ำกว่าเฉลี่ย 5 ปีที่ผ่านมาอยู่ 30% และโดยรวมต่ำกว่า 1 ใน 3 ของความจุทั้งหมด

• ในเวลานี้ผมไม่แน่ใจว่าราคาน้ำมันกับก๊าซธรรมชาติที่สูงขึ้นมาในข่าวนี่คือเป็นเพราะปริมาณที่ส่งออกมาจากรัสเซียลดลงแล้วจริงๆ หรือเป็นความคาดการณ์ของตลาดเฉยๆ แต่สิ่งที่เห็นในเวลานี้คือราคาก๊าซในยุโรปแพงขึ้นแล้วจริง

• สรุปแล้วคือเท่าที่ดูจะสำคัญอยู่ แต่ในรายละเอียดผมเข้าใจว่าผลกระทบจากก๊าซธรรมชาติน่าจะหนักกว่านะ เพราะน้ำมันนี่ผมเข้าใจว่ารัสเซียก็ขนไปขายที่อื่นได้ แต่ก๊าซธรรมชาติที่ส่งทางท่อนี่น่าจะเป็นประเด็นสุด

ยูเครน
• ดูเหมือนจะเป็นสินค้าเกษตรพวกอาหาร
• ยูเครนกับรัสเซียรวมกันเป็นผู้ผลิตน้ำมันเมล็ดดอกทานตะวัน 60% ของโลก ( Source: S&P Global Platts)
• ยูเครนกับรัสเซียรวมกันเป็นผู้ผลิตข้าวสาลี 28.9% ของโลก (Source: JP Morgan)
• ก็คงทำให้ราคาข้าวสาลีแพงขึ้นแน่

นอกเหนือจากเรื่องสินค้าส่งออก สิ่งที่เจออีกอย่างคือดูเหมือนบริษัท software จำนวนพอสมควรจะมีพนักงานหรือมีการจ้างคนยุโรปตะวันออกซึ่งรวมถึงยูเครนด้วย บริษัทพวกนี้ก็คงกระทบแหละ แต่ไม่ได้เป็นสาระสำคัญของเศรษฐกิจโลกโดยรวม

สรุปแล้วผลกระทบโดยรวมของสงคราม เท่าที่เราเห็นในเวลานี้ก็น่าจะเป็นเรื่องของเงินเฟ้อจากเรื่องราคา commodities พลังงานกับอาหารที่สูงขึ้นนะ สำหรับประเทศส่วนใหญ่ที่ตอนนี้ก็เงินเฟ้อสูงอยู่แล้วก็คงทำให้ยิ่งไปกันใหญ่ ส่วนที่เดือดร้อนสุดก็คงจะเป็นยุโรปที่พึ่งพาเรื่องพลังงานจากรัสเซียเป็นพิเศษ กับประเทศที่ยากจนอื่นโดยเฉพาะพวกที่ผลิตอาหารเองไม่ได้แล้วก็ยากจนด้วยเช่น Yemen, Lebanon อะไรแถวนั้น

ฟังแล้วเป็นยังไงบ้าง Comment ได้เลยนะครับ

หากชอบเนื้อหา อย่าลืมกด Like & Share และ Follow เราในช่องทางต่างๆ ได้ตามนี้ 🙂

ติดตามพวกเราได้บน Facebook https://www.facebook.com/smartstockinvestment/

หรือทาง YouTube https://www.youtube.com/channel/UCXXwuZIQdWiS1OIzy0uP1fg

ตอนนี้เรามีคอร์ส Workshop ออนไลน์แล้วด้วยนะ
https://www.adisonc.com/

หรือ ทดลองเรียนฟรี

ในสถานการณ์ผิดปกติอย่างสงครามยูเครน เราจะมีวิธีบริหารความเสี่ยงยังไง ?

มีคนตั้งคำถามว่าในเคสเหตุการณ์ไม่ปกติอย่างเช่นสงครามในยูเครน เราจะบริหารความเสี่ยงยังไงดี

เวลามันมีเหตุการณ์ไม่ปกติแบบสงครามในยูเครนนี่สถานการณ์มันจะเปลี่ยนเร็วมาก บางทีข่าววันนึงบอกถอนทหาร อีกวันนึงบอกสั่งบุก มันก็ทำให้มีความผันผวนสูงจริง แล้วเราจะมีวิธีการจัดการกับความเสี่ยงอารมณ์แบบนี้ยังไงได้บ้าง

ผมก็มานั่งนึกนะ แล้วก็คิดว่ามันทำได้อยู่ 4 แบบ

1. คาดเดาแล้วก็เสี่ยงเลย
วิธีการนี้คือพยายามเดาเหตุการณ์ว่าอะไรจะเกิดขึ้น เดาว่ามันจะมีผลกระทบกับตลาดหุ้นหรือกับสินทรัพย์การลงทุนแต่ละประเภทยังไงบ้าง แล้วก็ลงทุนแบบดักทางไว้ก่อน ซึ่งถ้าทำได้ถูกต้องนี่มันจะเป็นอะไรที่เท่มาก

แต่กลับกันก็อาจจะผิดได้เช่นกัน และก็อาจจะกลายเป็นเละแทนที่จะดี การเดาแล้วเสี่ยงเลยจึงเป็นอะไรที่เสี่ยงมากอยู่และผมว่าไม่ได้เหมาะกับเราเท่าไหร่

2. ปลอดภัยไว้ก่อน
อันนี้ก็เป็นอีกวิธีที่ทำได้ คือบางคนก็นิยมที่จะขายออกมาแล้วถือเงินสดรอดูสถานการณ์ก่อนแล้วค่อยตัดสินใจอีกที
อาการแบบนี้จริงๆลึกๆก็คือกำลังตัดสินใจบนความกลัวนั่นแหละ

ถ้าสุดท้ายเหตุการณ์มันกลายเป็น worst-case เลย พวกนี้ก็จะหล่อขึ้นมาทันที เพราะจะดูฉลาดมากที่ทำการขายออกมาก่อน แต่ปัญหาคือโดยปกติแล้วเหตุการณ์ในโลกมันมักจะไม่ไปสุดโต่ง worst-case ขนาดนั้นไง บางทีตลาดมันก็เหมือนแกล้งเรานึกออกมะ มันจะมีเรื่องบ้าบออะไรไม่รู้เกิดขึ้นเป็นระยะ เดี๋ยวๆโควิด ซักพัก Fed ซักพักอสังหาจีนเจ๊ง ซักพักสงคราม อะไรแบบเนี้ย สรุปคือคนกลุ่มนี้กลายเป็นแทบจะนั่งอยู่ขอบสนามอยู่นอกตลาดอย่างเดียวเลย หลายครั้งกลายเป็นพลาดโอกาสไป

3. นิ่งไว้มองระยะยาว
หลักๆแล้วคือยอมรับซะว่าเราไม่สามารถเดาอนาคตโดยเฉพาะระยะสั้นได้ ดังนั้นมองไปไกลๆดีกว่าแล้วถามว่าเหตุการณ์นี้มันจะส่งผลระยะยาวหรือเปล่า ส่วนใหญ่ก็จะไม่ใช่ และคนที่ทำแบบนี้ก็จะถือเงินลงทุนที่มีอยู่แล้วต่อไป

วิธีการนี้ส่วนใหญ่คนจะทำไม่ค่อยได้ หลักฐานส่วนใหญ่บ่งชี้ว่าคนจะตกใจในช่วงวิกฤติรวมถึงพวกที่ตอนนี้ปากบอกว่าลงทุนระยะยาวนะรับความเสี่ยงได้นะก็ตาม ก็เข้าใจได้เพราะไม่มีใครชอบเห็นเงินเก็บทั้งชีวิตของตัวเองลดไป -50% และส่วนใหญ่พอตกใจก็จะทำแบบปลอดภัยไว้ก่อน แล้วก็เลยจะพลาดช่วงที่มันฟื้นครับ

4. กลับมามองมูลค่าหุ้น
ไอเดียคือกลับมามองที่ตัวบริษัทว่าได้รับผลกระทบยังไงบ้างจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น พยายามมองมูลค่าพื้นฐานหุ้นเทียบกับราคาหุ้นที่ตกลงมานั่น แล้วก็ตัดสินใจตามนั้น

วิธีแนวนี้ก็เป็นเหตุเป็นผลดีแหละ แต่ทำยากเช่นกัน คือมันต้องหัดเลยนะ อดทนไม่ขายก็เรื่องนึงแต่กระโดดเข้าไปลงทุนด้วยเลยนี่ทำได้ยากอยู่ ต้องใช้ความมีสติเป็นเหตุเป็นผลและมีวินัยมากทีเดียว

น่าจะเดาได้อยู่แล้วว่าผมจะชอบวิธีการที่สามกับสี่ มันคือการควบคุมสติตัวเองให้มองเหตุการณ์แบบใช้เหตุผลจริงๆไม่ตัดสินใจบนความกลัว ถ้าทำได้ดีนอกจากเราจะไม่ขายด้วยความกลัวแล้ว หลายครั้งเราจะเห็นโอกาสที่คนอื่นไม่เห็นด้วยครับ

สุดท้ายคือผมอยากจะเตือนว่าไม่มีสินทรัพย์อะไรที่ไม่มีความเสี่ยงเลย การขายแล้วออกมารอก่อนก็ไม่ใช่ว่าไม่เสี่ยงนะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงที่เงินเฟ้อสูงขนาดนี้ การออกมาถือเงินสดนี่ก็มีต้นทุนอยู่นะครับ

ช่วงนี้ตลาดหุ้นผันผวนมาก เรามีมุมมองยังไง ?

ช่วงที่ผ่านมามีคนถามหลายคนเรื่องตลาดหุ้นตกว่าเราคิดยังไง โดยเฉพาะพวกหุ้นเทคโนโลยีที่ดูผันผวนตกทีนึกตกแรงมาก เช่นอย่าง Meta Platforms กับ Paypal ที่ตกแบบ 20-25% ในวันเดียว

เหมือนเดิมกับทุกครั้งคือผมแนะนำว่าเวลาตลาดตกเนี่ย เราต้องไม่ไป emotional ครับ เราใจเย็นๆนิดนึงส่วนใหญ่เราก็จะพบว่าไม่ได้มีอะไรนะ

ก่อนอื่นตั้งคำถามในหัวก่อน สถานการณ์ในเวลานี้ที่บอกว่าตลาดตกนี่ มันมีอะไรมากระทบกับบริษัทที่เราถือหุ้นอยู่หรือเปล่า ช่วงนี้มีอะไร ภาพรวมเศรษฐกิจก็ยังฟื้นตัวต่อเนื่องนะ การจ้างงานของ US ก็ดีขึ้นกว่าที่คาดด้วยซ้ำ โควิดที่เป็นจุดเริ่มต้นของปัญหาตั้งแต่แรกก็ดูไม่รุนแรงในเวลานี้ ที่จะเห็นคนพูดกันเยอะก็มีแค่เงินเฟ้อ, ธนาคารกลางทั่วโลกโดยเฉพาะที่คนตามกันเยอะอย่าง Fed จะเริ่มปรับอัตราดอกเบี้ยสูงขึ้น กับเรื่องทหารรัสเซียตรงพรมแดนยูเครน สองเรื่องนี้มันมีผลกระทบอะไรกับบริษัทที่เราถืออยู่หรือเปล่า

เรื่องเงินเฟ้อ อันนี้ต้องพิจารณาบริษัทที่เราถือละ เพราะมันมีผลกระทบไม่เท่าเทียมกัน ถ้าบริษัทที่เราถือเลือกมาดีแล้วเป็นบริษัทที่มีอำนาจบังคับผู้บริโภค เค้าจะสามารถผลักภาระต่อไปได้ครับและดังนั้นก็ไม่ได้มีปัญหาอะไรเท่าไหร่

การที่ Fed ขึ้นดอกเบี้ย มันก็อาจจะมีผลบ้างคือเพิ่มต้นทุนในการกู้ยืมในอนาคตของบริษัทถูกมะ แต่มันเยอะอะไรขนาดนั้นเลยหรือเปล่า นึกภาพว่าก่อนหน้าวิกฤติโควิดอัตราดอกเบี้ยมันก็สูงกว่านี้อยู่แล้วนี่ แล้วบริษัทที่เราถืออยู่นี่เป็นบริษัทหนี้เยอะขนาดนั้นเลยมั้ย แบบค่าใช้จ่ายดอกเบี้ยนี่เป็นสัดส่วนใหญ่มากของรายได้หรือเปล่า มันเป็นอะไรที่เราต้องกังวลเหรอ จริงๆส่วนใหญ่กู้ยืมเงินระยะยาวล็อคอัตราดอกเบี้ยที่ต่ำไว้อีกหลายปีด้วยซ้ำ แล้วจริงๆการที่เค้าขึ้นอัตราดอกเบี้ยก็เพื่อควบคุมเงินเฟ้อมั้ย ก่อนหน้านี้ก็มีคนด่าว่าทำไมขึ้นดอกเบี้ยช้าจังเงินเฟ้อเลยพุ่ง พอตอนนี้เค้ามาขึ้นดอกเบี้ยเพื่อให้เงินเฟ้ออยู่ระดับปกติเศรษฐกิจไม่ overheat เราก็ด่าเค้าอยู่ดีนี่มันยังไง

อีกอย่างที่คนพูดถึงก็จะเป็นเรื่อง discount rate ที่สูงขึ้นเวลาประเมินมูลค่าหุ้นออกมาก็จะได้มูลค่าที่ต่ำลง หรือพูดอีกแบบนึงคือพออัตราดอกเบี้ยสูงขึ้น การลงทุนในตราสารหนี้ก็ดูน่าสนมากขึ้นก็เลยอาจจะทำให้คนบางส่วนดึงเงินออกจากหุ้นไปลงทุนในตราสารหนี้มากขึ้น ซึ่งก็เข้าใจได้นะ ในทางทฤษฎีมันก็จะมีผลเยอะเป็นพิเศษกับบริษัทพวกทีกว่าจะกำไรยังอีกนาน cash flow อยู่ในอนาคตไกลๆ ตรงนี้ก็ขึ้นอยู่กับว่าเราถือหุ้นอะไรละ ถ้าหุ้นที่เราถืออยู่ไม่ได้มีลักษณะแบบนั้น เป็นธุรกิจที่ทำได้ดีอยู่แล้วและเราเชื่อว่าจะทำได้ดีต่อไปแล้วก็ดูดีละว่าซื้อมาราคาไม่แพงเว่อร์ ประเด็นเรื่อง discount rate นี้ก็จะมีผลกับหุ้นเราไม่เยอะและเราก็ไม่ควรต้องสนใจ noise เล็กน้อยพวกนี้

สุดท้ายเรื่องความเสี่ยงสงคราม นึกภาพว่าเกิดรบกันยิงจริงจังขึ้นมา ก็ไม่มีใครได้ประโยชน์อะไรเท่าไหร่ ออกแนวเสียหายทั้งสองฝ่ายและเสี่ยงบานปลายมากกว่า เอาจริงๆเชื่อว่าทั้งสองฝ่ายไม่มีความตั้งใจจะให้เกิดสงครามแหละ แต่ทั้งนี้ก็อาจจะควรติดตามอย่างใกล้ชิด แต่ในเวลานี้ก็ไม่ได้มีอะไรนี่

เมื่อเทียบเรื่องเหล่านี้กับภาพรวมที่ก็เห็นอยู่ว่าเศรษฐกิจกำลังฟื้น เราควรจะแตกตื่นจริงๆเหรอ จริงๆผมว่าเราควรจะดีใจนะที่มีคนแตกตื่นตลาดผันผวน เผื่อเราจะได้ซื้ออะไรน่าสนใจครับ