เมื่อเราตั้งใจจะลงทุนในหุ้นแล้ว มันมีเรื่องต้องเรียนรู้เยอะแยะ และสิ่งหนึ่งที่ควรทำความเข้าใจก่อนเลยคือตลาดหุ้นคืออะไร ทำงานอย่างไร และเพราะอะไรถึงมีการเคลื่อนไหวขึ้นลง
ตลาดหุ้นนี่คืออะไร
มันเป็นตลาดที่มีการซื้อขายความเป็นหุ้นส่วนในกิจการกันครับ เป็นทางเลือกสำคัญอันหนึ่งสำหรับธุรกิจที่จะระดมเงินทุน
เพื่อให้เห็นภาพมากขึ้น สมมติเราทำธุรกิจร้านอาหาร ดำเนินกิจการมาซักระยะหนึ่งแล้วก็ทำได้ดีซะด้วย วันนึงเราอยากจะขยายสาขาทั่วประเทศแต่เราไม่มีเงินทุนพอ ก็ต้องหาวิธีการระดมทุนใช่มั้ยครับ เราก็มีสามทางเลือกหลักๆ
-
ค่อยๆสะสมกำไรเอา
วิธีนี้ก็ทำได้เพราะเรามีกำไรอยู่ แต่ก็ใช้เวลานานมาก และกิจการเรากว่าจะขยายได้ทั่วประเทศเราคงตายก่อน
-
เราอาจจะไปขอกู้ยืมเงิน
อันนี้ก็คือไปทำสัญญาขอยืมเงิน แล้วตกลงไว้เลยจะคืนให้ภายในเมื่อไหร่ ดอกเบี้ยเท่าไหร่ เราจะเป็นลูกหนี้ และผู้ที่ให้เรายืมเงินก็จะเป็นเจ้าหนี้ จะเป็นการยืมเงินจากธนาคารหรือจากญาติพี่น้องก็แล้วแต่ อันนี้ก็เรียกกู้ยืมเงินหมด
-
หรือเราอาจจะหาหุ้นส่วนเพิ่ม
อันนี้คือเราชวนให้คนเอาเงินมาลงทุนเพิ่มแล้วเป็นเจ้าของร่วม ไม่ได้มีสัญญาว่าจะจ่ายคืนเมื่อไหร่ดอกเบี้ยเท่าไหร่ เพราะสถานภาพจะไม่ใช่เจ้าหนี้ลูกหนี้ แต่เป็นลักษณะเจ้าของร่วมแทน กำไรก็แบ่งกันตามสัดส่วน ซึ่งลักษณะนี้ก็คือการขายหุ้นเนี่ยแหละ จริงๆแล้วการขายหุ้นจะเป็นขายให้คนรู้จักไม่กี่คน หรืออาจจะขายแบ่งความเป็นเจ้าของกระจายขายให้คนธรรมดาทั่วไปจำนวนหลายๆคนก็ได้ ซี่งการขายให้คนธรรมดาทั่วไปนี่แหละคือที่มาขายอยู่ในตลาดหุ้น
ดังนั้นคุณต้องเห็นภาพว่า ตลาดหุ้นก็คือตลาดที่เจ้าของกิจการที่ต้องการระดมเงินทุน เค้ามาขายชิ้นส่วนของความเป็นเจ้าของให้กับสาธารณะ ประโยชน์จริงๆของมันสำหรับผู้ประกอบการคือเป็นแหล่งเงินทุน เพื่อเอาไว้สำหรับการขยายธุรกิจ ส่วนประโยชน์จริงๆสำหรับคนทั่วไปผู้ลงทุน คือเรามีโอกาสที่จะเป็นเจ้าของกิจการที่ทำได้ดีระดับหนึ่งอยู่แล้วโดยไม่ต้องไปเริ่มใหม่ด้วยตัวเอง มีสิทธิ์ในกำไรที่บริษัททำได้ เป็นการเอาเงินทุนที่นึกไม่ออกว่าจะเอาไปทำอะไรดีไปใช้ให้เกิดประโยชน์
และขอให้เข้าใจเรื่องสำคัญอีกอย่างหนึ่งว่า หุ้นที่ถูกซื้อขายกันอยู่ทุกวัน คือการที่ นาย A ซื้อหุ้นจาก นาย B ไม่ได้มีผลต่อบริษัทหรือทำให้ตัวบริษัทมีเงินเพิ่มขึ้นหรือน้อยลงแต่อย่างใด มันเป็นการซื้อขายเปลี่ยนมือกันระหว่างนัลงทุนด้วยกันเท่านั้น สำหรับบริษัท เวลาที่ได้เงินทุนคือตอนที่ออกหุ้นเข้ามาขาย (ตอนที่เริ่ม IPO หรือตอนออกหุ้นเพิ่ม) เมื่อขายเสร็จแล้วหุ้นที่อยู่ในตลาดเปลี่ยนมือไปมา ไม่มีผลต่อบริษัททั้งสิ้น
เดี๋ยวผมจะเขียนอธิบายเรื่องอื่นต่อๆไปในซีรี่ส์หัวข้อชุดนี้ ยังไงวันนี้เอาเท่านี้ก่อนครับ